Καστανιά (Castanea)

Η Καστανιά είναι πανάρχαιο δέντρο όπως αποδεικνύεται από διάφορα ευρήματα της εποχής του Χαλκού και αποτέλεσε την τροφή των φτωχών κατά τον μεσαίωνα. Οι καστανιές είναι αιωνόβια φυλλοβόλα δέντρα και το ύψος τους μπορεί να φτάσει έως τα 35m. Απαντώνται είτε αυτοφυή, είτε σε οργανωμένους οπωρώνες όπου καλλιεργούνται για τους νόστιμους καρπούς τους αλλά και για την καλής ποιότητας ξυλεία τους. Οι καστανιές ευδοκιμούν καλύτερα σε υψόμετρο πάνω από 200-250m (όχι όμως απαραίτητα) και απαιτούν πλούσια, στραγγερά και ηλιόλουστα μέρη, δίχως ασβέστη. Παρουσιάζουν αντοχή στο κρύο έως -20οC και αναπτύσσονται καλύτερα σε μέρη με σχετικά υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία. Η καστανιά ανθίζει την άνοιξη και θεωρείται πολύ καλό μελισσοτροφικό φυτό αφού το μέλι που παράγεται είναι υψηλής διατροφικής αξίας, πλούσιο σε πολύτιμα στοιχεία για τον ανθρώπινο οργανισμό. Όσον αφορά τα άνθη, το δέντρο της καστανιάς είναι μόνοικο δικλινές, έχει δηλαδή και τα αρσενικά και τα θηλυκά άνθη στο ίδιο δέντρο, αλλά σε διαφορετικές θέσεις. Τα κάστανα ωριμάζουν από τα μέσα Σεπτεμβρίου μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες και την ποικιλία. Κάθε δέντρο μπορεί να δώσει έως 150kg κάστανα. Το μέγιστο της απόδοσης θεωρείται το 50ο-60ο έτος της ηλικίας τους, ενώ η καρποφορία ξεκινά από το 4ο έτος. Αν και είναι αιωνόβιο δένδρο (διάρκεια ζωής 200-300 χρόνια), όταν περάσει την ηλικία των 100 ετών αρχίζει να παρακμάζει. Ο καρπός της, το κάστανο, βρίσκεται μέσα σε ξυλώδες περίβλημα που έχει αγκάθια εξωτερικά (κασίδα) και ανοίγει όταν οι καρποί ωριμάσουν. Συνήθως, το περίβλημα που περιέχει τους ώριμους καρπούς, αποκολλάται από το δέντρο και πέφτει στο έδαφος. Ανάλογα με την ποικιλία, μέσα στο περίβλημα υπάρχουν 1-3 καρποί. Το μέγεθος του καρπού, εξαρτάται από την υγρασία, τη ποικιλία και τη σύσταση του εδάφους. Τα κάστανα τρώγονται ψητά ή βραστά, χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική ή στην μαγειρική ενώ γίνονται αλεύρι κυρίως σε διάφορες περιοχές της Ασίας.