Logo
  • Αρχική
  • Λήθαργος & ώρες ψύξης δέντρων
Λίθαργος

ΛΗΘΑΡΓΟΣ & ΩΡΕΣ ΨΥΧΟΥΣ ΔΕΝΤΡΩΝ

Η λέξη “Λήθαργος” είναι σύνθετη και προέρχεται από τις λέξεις «Λήθη» (το σβήσιμο από τη μνήμη, το να μη θυμάσαι πια) και «Αργός» (που γίνεται με μικρή ταχύτητα). Ο λήθαργος, για τα φυλλοβόλα καρποφόρα δέντρα, σημαίνει την προσωρινή κατάσταση κατά την οποία δεν παρατηρούνται εμφανή σημάδια βλάστησης (ορατή αδρανή κατάσταση). Εντοπίζεται κατά το στάδιο του ετήσιου κύκλου των δέντρων, από την εποχή της πτώσης των φύλλων έως και την έναρξη της έκπτυξης των οφθαλμών. Είναι δηλαδή περιοδικό φαινόμενο. Ημερολογιακά, ξεκινά τον Οκτώβριο και τελειώνει τον Φεβρουάριο.

Τι είναι ο λήθαργος που παρατηρείται στα φυλλοβόλα δέντρα;
Πρακτικά, ο λήθαργος των οφθαλμών είναι ένας μηχανισμός αποφυγής των ζημιών που μπορεί να προκληθούν στα δέντρα από τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα. Χωρίζεται σε δύο είδη, στον «Ενδολήθαργο» και στον «Οικολήθαργο». Χρονικά, ο ενδολήθαργος προηγείται του οικολήθαργου.
Οι οφθαλμοί βρίσκονται σε κατάσταση λήθαργου λόγω ενδογενών φυσιολογικών παρεμποδιστών, οι οποίοι εμποδίζουν την έκπτυξή τους, ακόμα και όταν εξωτερικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για βλάστηση. Η είσοδος των δένδρων στον ενδολήθαργο γίνεται αντιληπτή με την πτώση των φύλλων και οφείλεται στη σταδιακή μείωση της διάρκειας της ημέρας και στη σταδιακή πτώση της θερμοκρασίας.
Οι οφθαλμοί βρίσκονται σε λήθαργο λόγω του ότι οι εξωτερικές συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές για βλάστηση (χαμηλές θερμοκρασίες). Διαδέχεται τον ενδολήθαργο όταν εμφανίζονται χαμηλές θερμοκρασίες (0-10οC) για μεγάλο χρονικό διάστημα και προηγείται της βλάστησης των οφθαλμών.
Με την είσοδο στην άνοιξη, ο καιρός γίνεται πιο θερμός, οι θερμοκρασίες υψηλότερες των 15οC και οι οφθαλμοί βλαστάνουν. Απαραίτητη όμως προϋπόθεση εκτός από την άνοδο της θερμοκρασίας, είναι και η συμπλήρωση των ωρών ψύχους που απαιτεί κάθε δέντρο.
Με τον όρο «ώρες ψύχους», αναφερόμαστε στις απαιτήσεις που έχουν τα δέντρα για χαμηλές θερμοκρασίες. Είναι δηλαδή οι ώρες με θερμοκρασίες μεταξύ των 2οC και 7οC που χρειάζονται τα δέντρα κατά την περίοδο του λήθαργου και συγκεκριμένα του οικολήθαργου. Οι ώρες ψύχους διαφέρουν ανάλογα με το είδος, την ποικιλία και το χρησιμοποιούμενο υποκείμενο του δέντρου.
Από επιστημονικές έρευνες προέκυψε ότι τα δέντρα χρειάζονται διαφορετικές ώρες ψύχους ανάλογα με το είδος και την ποικιλία τους. Ενδεικτικά οι ώρες ψύχους είναι:
Είδος Ώρες Ψύχους Είδος Ώρες Ψύχους
Κερασιά 400-1.400 Βερικοκιά 300-1.000
Ροδακινιά 100-1.200 Νεκταρινιά 100-1.200
Μηλιάtd> 100-1.800 Λωτός 100-400
Αχλαδιά 200-1.500 Ροδιά 50-300
Κυδωνιά 100-500 Συκιά 50-100
Δαμασκηνιά 250-1.100 Αμυγδαλιά 250-500
Καστανιά 300-500 Καρυδιά 300-1.500
Φουντουκιά 800-1.600 Μουσμουλιά/Μεσπιλιά 0
Αξίζει να σημειωθεί ότι θερμοκρασίες υψηλότερες από 16oC αφαιρούν συσσωρευμένες ώρες χαμηλών θερμοκρασιών, ενώ θερμοκρασίες χαμηλότερες από 0oC, δεν προσθέτουν ώρες χαμηλών θερμοκρασιών στο βιολογικό ρολόι των οφθαλμών.
Τα δέντρα που δεν παρουσιάζουν ενδολήθαργο (αειθαλή δέντρα) δεν έχουν απαιτήσεις από ώρες ψύχους. Τέτοια δέντρα είναι τα εσπεριδοειδή, το αβοκάντο, η μουσμουλιά κ.α..
Όταν δεν συμπληρώνονται οι ώρες ψύχους των δέντρων, παρατηρείται ανεπαρκής διακοπή του λήθαργου. Τότε εμφανίζονται προβλήματα όπως νέκρωση και πτώση οφθαλμών, παρατεταμένη έκπτυξη οφθαλμών, παρατεταμένη περίοδος άνθισης, μειωμένη ανθοφορία, μειωμένη καρπόδεση, μειωμένη καρποφορία, χαμηλή ποιότητα καρπών (σχήμα, μέγεθος, χρώμα, κτλ) και ασθενική βλάστηση. Όταν αυτό συμβαίνει για πολλά χρόνια, παρατηρείται σταδιακή εξασθένιση και νέκρωση των δέντρων.

* Ο παρών ιστότοπος δημιουργήθηκε προκειμένου να προσφέρει πληροφορίες και υπηρεσίες στους επισκέπτες. Ορισμένες από τις φωτογραφίες & πληροφορίες που υπάρχουν σε αυτόν, δεν ανήκουν στο αρχείο μας. Πηγή τους αποτελεί η ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο και κανένα δικαίωμα δεν αξιώνουμε για αυτές. Το περιεχόμενο του ιστότοπου διατίθεται στους επισκέπτες/χρήστες αποκλειστικά για προσωπική χρήση.